I dag starta straffesaken mot politibetjent Tom-Runar Johnsen (38) frå Mo i Rana. Den alvorlege tiltalen gjelder valdtekter, misbruk av overmaktsforhald og grovt brot på tenesteplikta.
Ekspertar Grafen har snakka med meiner politibetjenten risikerer minst 8 års fengsel om han vert dømt etter tiltalen. Forsvarer John Christian Elden seier at politibetjenten ikkje erkjenner straffeskuld etter tiltalen, noko tiltalte i retten også sa.
Det oppsiktsvekkjande er imidlertid at bistandsadvokatane til tre av dei fornærma i saken har bede om «lukka dørar».
Denne kjennelsen vart beslutta 6. januar som delvis lukka dørar, men der pressa har adgang til å vere med på heile hovudforhandlinga.
I brev 11. og 12. januar sendte bistandsadvokatane Torill Valla og Vegard Rosenvinge Lauvdahl, begge frå advokatfirmaet Nord, på vegne av dei tre fornærma, begjæring om omgjering av kjennelsen – og vil at pressa ikkje får tilgang.
Norsk redaktørforening sendte 13. januar eit støtteskriv og gjer greie for at foreininga meiner at tingrettens kjennelse av 7. januar var i tråd med det som er oppfatta som gjeldande rettstilstand på området.
Redaktørforeningen skriv vidare at om begjæringa frå bistandsadvokatane vert teke til følgje vil det innebære kraftig innsnevring i muligheita for å formidle informasjon av stor interesse for ålmenta frå den rettslege behandlinga av saker frå eit område som er anerkjent som eit omfattande samfunnsproblem.
Samtidig presiserer redaktørforeningen at det vil undergrave tiltaltes rettstryggleik, i den forstand at ålmenta ikkje vil få informasjon om forhold som talar til hans fordel, og at dette utgjer ein utfordring for rettstryggleiken.
– Skal vere vaktbikkje
Redaktørforeningen skriv vidare at medias viktigaste rolle i eit demokratisk samfunn er å bringe fram informasjon av interesse for ålmenta og vere ei offentleg vaktbikkje i forhold til maktfaktorar i samfunnet.
Samfunnsrollen er framheva i ei rekkje dommar frå EMD og Høgsterett, og er grunnen til at media har eit særskilt vern etter EMK artikkel 10 om ytrings- og informasjonsfridom.
EMK artikkel 10 kjem til bruk dersom media ber om innsyn i sak av interesse for ålmenta, noko som følgjer av praksis frå EMD – sist ved avgjerd i storkammeret Magyar Helsinki Bizottsag mot Ungarn av 8. november 2016.
Redaktørforeningen skriv at «lukking» av retten eller avgrensing i referatadgang er ulovleg dersom ikkje vilkåra i artikkel 10 andre ledd er oppfylt.
